Mường Lát là huyện vùng cao biên giới nằm ở phía tây của tỉnh Thanh Hóa, có dân số hiện nay 40.684 người, bao gồm các thành phần dân tộc: Dân tộc Thái chiếm 44,05% tổng dân số, dân tộc Mông chiếm 43%, dân tộc Dao chiếm 2,11%, dân tộc Khơ mú chiếm 2,49%, dân tộc Mường chiếm 3,41%, các dân tộc khác chiếm 4,94%.
Đa số nhân dân trong huyện có tín ngưỡng dân gian là thờ cúng ông bà, tổ tiên và người có công với nước; sinh hoạt nghi lễ tương đối đơn giản, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
Nhằm phát huy giá trị di sản, huyện Mường Lát đã phối hợp các ngành chức năng của tỉnh tổ chức kiểm kê di tích và di sản văn hóa phi vật thể; lập quy hoạch khoanh vùng, cắm mốc và huy động các nguồn lực để thực hiện bảo tồn các di sản văn hóa.
 |
Vào những dịp lễ lớn ở huyện Mường Lát, đồng bào các dân tộc thể hiện những đặc trưng văn hoá riêng của dân tộc mình |
 |
Đồng bào các dân tộc tập trung đến những phiên chợ để mua sắm, vui chơi vào các dịp lễ lớn. |
 |
Chính quyền địa phương tổ chức giao lưu văn hoá, thể thao |
Huyện Mường Lát đã tổ chức triển khai xây dựng đền thờ Tướng quân Tư Mã Hai Đào; tạo điều kiện cho việc xây dựng chùa Thiền viện Đại Hóa, khu phố Tén Tằn, thị trấn Mường Lát; dựng phù điêu hình tượng Đoàn quân Tây Tiến ở bản Sài Khao, xã Mường Lý. Phát động trong nhân dân nhằm phát hiện, sưu tầm và hiến tặng các hiện vật có liên quan đến đền thờ Tư Mã Hai Đào.
Cùng với công tác bảo tồn các giá trị di sản văn hóa vật thể, huyện Mường Lát cũng quan tâm chú trọng công tác bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa phi vật thể, như hàng năm tổ chức các hội thi nhằm duy trì một số lễ hội, trò chơi, trò diễn dân gian, các loại đạo cụ dân tộc, ẩm thực; tổ chức được các lớp dạy chữ Thái, chữ Mông...
