Trang phục của phụ nữ Mông ở Hà Giang chia làm 4 nhóm: Mông trắng, Mông hoa xanh, Mông hoa đỏ và Mông đen. Trang phục của người phụ nữ dân tộc Mông luôn rất sặc sỡ. Trong đó nổi bật nhất là các loại áo váy của phụ nữ Mông trắng với váy màu trắng được xếp thành ly khi bước đi tạo nhịp điệu xúng xính, đung đưa, kết hợp với những đồ trang sức như vòng cổ, hoa tai...
 |
| Áo váy của phụ nữ Mông trắng với váy màu trắng được xếp thành ly kết hợp với những đồ trang sức như vòng cổ, hoa tai... Ảnh: LangvietOnline |
Nét đặc sắc trên trang phục của dân tộc Mông chính là từ chất liệu vải lanh. Theo truyền thống, trồng lanh dệt vải lanh, may áo lanh, thêu dệt thổ cẩm, vẽ sáp nhuộm hoa văn…đã trở thành nghề truyền thống của người con gái Mông.
Theo quan niệm xa xưa, vải lanh có ý nghĩa tâm linh với người Mông trong ý nghĩa sâu xa, sợi chỉ lanh được coi là sợi chỉ dẫn linh hồn người chết đến với tổ tiên, nên những tấm vải lanh, đến các bộ trang phục truyền thống thường xuất hiện trong các nghi lễ, lễ hội truyền thống của người Mông.
Chiếc váy của người phụ nữ dân tộc Mông không chỉ đáp ứng nhu cầu vật chất, mà còn đáp ứng được nhu cầu thẩm mỹ. Váy được trang trí đẹp còn là thước đo tài năng của người phụ nữ Mông.
Theo truyền thống, ngay từ nhỏ các em gái người Mông đã được các bà, các mẹ, các chị dạy may vá thêu thùa, để khi lớn lên các cô gái Mông có thể tự may các bộ trang phục làm của hồi môn khi đi lấy chồng. Đối với phụ nữ Mông nói chung, trang phục chính là của cải.
Các hoa văn, họa tiết trên trang phục của người Mông thiên về màu sắc. Đó là sự phối kết hợp giữa các màu nóng, tạo cảm giác nổi bật, ấn tượng. Không quá chú trọng đến họa tiết, hoa văn trên váy áo của người Mông là sự phối màu cũng như đan xen, thay đổi chất liệu bằng các mảng trơn (ghép vải), mảng nổi (thêu) hay các chi tiết khiến cho nghệ thuật trang trí trên trang phục của người Mông thật độc đáo và khác biệt so với một số các dân tộc khác.
Về mặt kỹ thuật, mỹ thuật trong các khâu dệt vải và tạo hoa văn trên vải hay các sản phẩm từ vải, người Mông đã biết vận dụng nhiều kỹ năng, kỹ xảo một cách thuần thục như dệt, thêu, ghép và vẽ trên vải.
Mỗi phương pháp đều có những đặc điểm kỹ thuật riêng mà họ đã biết tận dụng những ưu điểm để bổ sung cho nhau, tạo thành một giao hưởng hoàn chỉnh cho nghệ thuật tạo hình trên sản phẩm dệt. Mỗi loại trang phục đều mang vẻ đẹp độc đáo và riêng biệt, qua đó thể hiện sự đa dạng trong văn hóa của mỗi nhóm người Mông trên địa bàn tỉnh Hà Giang.
Sự kết hợp hài hòa khéo léo trong bộ trang phục của người Mông đã tạo nên cho họ một sắc thái khỏe khoắn bền bỉ làm bừng lên sức sống mãnh liệt của những con người nơi núi rừng hoang vu. Mỗi loại trang phục đều mang vẻ đẹp độc đáo và riêng biệt, qua đó thể hiện sự đa dạng trong văn hóa của mỗi nhóm Mông trên địa bàn tỉnh Hà Giang.
