 |
Lễ hội tại tháp Pô Sah Inư |
Nhiều hoạt động hấp dẫn
Ngày 17/10, tại huyện Bắc Bình (Bình Thuận) diễn ra nhiều hoạt động tôn vinh văn hóa Chăm. Ở gian chính điện của Trung tâm trưng bày văn hóa Chăm, ông Kadhar thực hiện nghi thức cúng Katê và hát những bài thánh ca về các vị nam Thần, mang ý nghĩa cầu nguyện cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, làng xóm yên vui…
 |
Nhạc lễ |
Sau đó là hội thi viết chữ Chăm truyền thống với sự tham gia của hàng chục người ở độ tuổi từ 18 đến 50, đang sinh sống tại tỉnh Bình Thuận.
Đêm 17/10, Đoàn nghệ thuật bán chuyên Chăm thuộc Trung tâm Văn hóa Thông tin và Thể thao huyện Bắc Bình tổ chức chương trình nghệ thuật ca, múa, nhạc dân gian Chăm phong phú, hấp dẫn với chủ đề “Mừng hội Katê năm 2023” phục vụ người dân địa phương và khách tham quan.
Ngành du lịch phối hợp với địa phương tổ chức các đợt hướng dẫn đoàn du khách tham quan di tích kiến trúc lịch sử - văn hóa Đền thờ Po Klaong Mânai tại thị trấn Lương Sơn; chiêm ngưỡng bộ sưu tập kho mở Hoàng tộc Chăm tại xã Phan Thanh; tham quan đền thờ Po Anit tại xã Phan Hiệp, huyện Bắc Bình...
Trước đó, vào ngày 14/10 Sở VH-TT&DL tỉnh Bình Thuận long trọng tổ chức lễ hội Katê của người Chăm tại tháp Pô Sah Inư. Các chức sắc tôn giáo Bàlamôn người Chăm đã thực hiện nghi thức rước y trang lên tháp, lễ mở cửa đền, tháp, lễ tắm bệ thờ Linga-Yoni, lễ mặc y phục cho tượng thần...
Phần hội thật ấn tượng với chương trình dân ca, dân vũ đặc sắc: Những điệu múa, làn điệu dân ca Chăm, cộng hưởng với bản hòa âm của trống Gi Năng, trống Paranưng và kèn Saranai.
Theo bà Lưu Thái Tuyên, Phó giám đốc Bảo tàng Bình Thuận, lễ hội Katê là một bộ phận quan trọng trong kho tàng di sản văn hóa của người Chăm, phản ánh những giá trị văn hóa dân gian đặc sắc, phong tục tập quán, tín ngưỡng, tôn giáo, nghệ thuật; gắn với sinh hoạt và đời sống của người dân.
 |
Lễ rước y trang |
Lễ hội thể hiện sự thành kính, biết ơn đối với các vị thần linh, ông bà, tổ tiên đã bảo bọc và chở che cho con cháu khỏe mạnh, cuộc sống bình an, no ấm. Đây còn là dịp thắt chặt tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, nâng cao ý thức về cội nguồn…
Trưng bày trang sức cổ của người Chăm
Cũng trong ngày 17/10, tại Trung tâm trưng bày văn hóa Chăm, Bảo tàng tỉnh Bình Thuận tiếp nhận hiện vật của các nhà sưu tập, trí thức, đồng bào Chăm hiến tặng.
Những người hiến tặng hiện vật bao gồm các ông Nguyễn Ngọc Ẩn và Nguyễn Văn May (TP Phan Thiết, Bình Thuận), ông Trần Thế Mừng (quận 1, TP HCM), ông Trượng Văn Sướng (huyện Ninh Phước, Ninh Thuận, các ông Thái Hùng Lâm và Nguyễn Quốc Dũng (TP Đà Lạt, Lâm Đồng).
Đặc biệt, ngoài việc hiến tặng 77 hiện vật, ông Nguyễn Quốc Dũng còn trưng bày 246 hiện vật với chủ đề: “Trang sức xưa của người Chăm và các dân tộc cùng ngữ hệ ở Tây Nguyên” tại Trung tâm trưng bày văn hóa Chăm. Triển lãm sẽ kéo dài đến hết Tết Nguyên đán 2024 để phục vụ công chúng thưởng lãm.
 |
Ông Dũng tại gian trưng bày các hiện vật của mình |
Các hiện vật gồm vòng tay, vòng cổ, nhẫn, khuyên tai, chuỗi hạt cườm, trâm cài tóc, y trang (trang sức đính trên áo)… được chế tác từ nhiều chất liệu khác nhau như vàng, bạc, đá quý, đồng, sắt, hổ phách, ngà voi, đất nung, thủy tinh, nhựa cây. Niên đại trải dài từ nền văn hóa Sa Huỳnh đến cuối thế kỷ thứ 19. Các hiện vật này được chọn ra từ hơn 3.000 hiện vật trang sức mà ông đã dày công sưu tập trong nhiều năm.
 |
Một góc gian trưng bày trang sức Chăm |
Bộ sưu tập như bức tranh sống động phản ánh đời sống, tín ngưỡng, trình độ thẩm mỹ, nghệ thuật của người Chăm và một số dân tộc bản địa gốc Tây Nguyên có mối liên hệ mật thiết với người Chăm trong lịch sử.
Ông Đoàn Văn Thuận, Giám đốc Bảo tàng tỉnh Bình Thuận cho biết, những năm gần đây, chưa có nhà sưu tập nào tổ chức gian trưng bày độc đáo, hấp dẫn như thế tại Trung tâm trưng bày văn hóa Chăm. Đây là tài sản quý giá, góp phần làm phong phú thêm các hiện vật văn hóa Chăm tại tỉnh Bình Thuận.
 |
Những chiếc vòng tay quý hiếm |
Cũng theo ông Thuận, bảo tàng rất trân trọng số hiện vật mà các nhà sưu tầm đã hiến tặng; sẽ tìm mọi cách đưa hiện vật đến với đông đảo người dân và du khách, nhất là trong năm du lịch quốc gia Bình Thuận hội tụ xanh 2023.
