Ông Tăng Hà Ái và ngôi nhà cổ lưu giữ đến đời thứ 9 của gia đình. Ảnh: Hoài Văn |
Người đàn ông ấy tên là Tăng Hà Ái, 61 tuổi, chủ nhân ngôi nhà cổ Minh An số 115 Nguyễn Thái Học, TP Hội An (Quảng Nam). Nhớ hôm ấy ông bảo “Bão lũ miết cũng quen rồi, mình cũng phải dần thích nghi, và điềm tĩnh sống với nó thôi”.
Đó là cách mà những người dân Hội An như sống chung với bão lũ. Họ điềm tĩnh là bởi trước đó đã chủ động cập nhật thông tin, dời đồ đạc lên nơi an toàn. Và bằng chừng ấy năm kinh nghiệm giúp họ dự báo chính xác mực nước dâng vào phố, tương ứng với mức dâng cao đến đâu trong nhà để có cách ứng phó.
Ông được sinh ra và gắn bó tròn 61 năm nay với trong ngôi nhà cổ này. Ngôi nhà truyền nhiều đời, đến ông là đời thứ 9. Nhà cổ Minh An khá nổi tiếng, từng không ít lần khách tìm tới xin mua với giá mấy chục tỷ đồng nhưng ông kiên quyết không bán, là bởi “nó rất giá trị với mọi người và vô giá với tôi và con cháu dòng họ này, mình phải kế nghiệp và gìn giữ”.
Dù không thuộc di tích phải mua vé, nhưng du khách thường ghé ngôi nhà cổ của ông để tham quan. Với đoàn khách nào ông cũng niềm nở, giọng rành rọt và tự hào kể về ngôi nhà mình đang ở, về phố cổ và nếp sống của người Hội An.
Hồi đầu tháng 4 năm nay, câu chuyện Hội An siết chặt quản lý hoạt động tham quan, thu vé vào tham quan phố cổ gây thu hút quan tâm đặc biệt của dư luận. Cùng với ý kiến từ phía chính quyền, chuyên gia, cánh phóng viên chúng tôi cũng ghi nhận ý kiến đóng góp từ người dân phố Hội. Không lo ngại trước “vấn đề nhạy cảm”, ông thẳng thắn nêu quan điểm của mình. Ông chia sẻ, rằng bản thân cũng như nhiều người dân phố cổ Hội An với niềm tự hào về thành phố di sản của mình cũng đang rất sốt ruột theo dõi, mong chính quyền thông tin rõ về quyết sách lần này.
Thành phố Hội An đang tính toán về một đề án đưa cư dân bản địa trở về phố cổ - những con người với cốt cách nhân tình thuần hậu làm nên một "di sản sống" riêng có của phố Hội.
Trên báo chí, ông thẳng thắn nói lên quan điểm phản biện của mình, hiến kế làm sao để phát triển du lịch nhưng vẫn giữ được hình ảnh Hội An đẹp trong lòng du khách, một “Hội An nhân tình, thuần hậu”, và mong muốn chính quyền hướng tới quyết sách thuận lòng dân, không gây khó cho người dân bản địa.
Chính quyền Hội An sau đó đã có những buổi gặp gỡ thông tin đến người dân, lắng nghe ý kiến từ doanh nghiệp, hãng lữ hành, trao đổi thông tin cùng báo chí. Thông tin được chính quyền thành phố chốt lại là triển khai siết chặt thu vé đối với khách đoàn, không thực hiện phân luồng lối đi riêng cho người dân như thông tin ban đầu.
Chủ tịch thành phố Hội An ông Nguyễn Văn Sơn từng bày tỏ sự trăn trở về việc gìn giữ hồn phố Hội. Thực tế, hiện nay có 30% chủ sở hữu nhà trong phố cổ Hội An là người TP Hồ Chí Minh và Hà Nội, những người này mua nhà để cho thuê lại. Ngoài ra, 40% số ngôi nhà có chủ là người gốc Hội An nhưng ra nơi khác ở còn nhà thì cho thuê lại; thực chất chỉ còn khoảng 30% người gốc Hội An còn ở trong phố cổ. Những người như ông Tăng Hà Ái là số ít ỏi còn trụ lại để giữ hồn phố.