Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch (VHTTDL) đã ban hành quyết định, cho phép Sở VHTTDL tỉnh Thanh Hóa phối hợp với Viện Khảo cổ học khai quật khảo cổ tại đường Hòe Nhai (đường Hoàng Gia) từ cổng Nam đến cổng Bắc, từ cổng Đông sang cổng Tây (trong Thành nội) và phía ngoài cổng Bắc (ngoài Thành Nội) của Di sản Văn hóa Thế giới Thành Nhà Hồ thuộc huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa.
Thời gian khai quật từ ngày 25/11/2021 đến ngày 30/4/2022, trên diện tích 14.000m2, cụ thể: Đường Hòe Nhai (đường Hoàng Gia) trong Thành Nội: Trục Nam - Bắc: 8.000m2 (04 hố x 2.000m2 /01 hố); trục Đông - Tây: 2.000m2 (04 hố x 500m2 /01 hố). Đường Hòe Nhai (đường Hoàng Gia) ngoài Thành Nội: Phía ngoài cổng Bắc: 4.000m2. Chủ trì khai quật là ông Nguyễn Thắng, Viện Khảo cổ học.
Trong thời gian khai quật, cơ quan được cấp giấy phép cần chú ý bảo vệ địa tầng của di tích; có trách nhiệm tuyên truyền cho Nhân dân về việc bảo vệ di sản văn hoá ở địa phương, không công bố kết luận chính thức khi chưa có sự thỏa thuận của cơ quan chủ quản và Cục Di sản văn hóa.
Những hiện vật thu thập được trong quá trình khai quật, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành Nhà Hồ, Sở VHTTDL tỉnh Thanh Hóa có trách nhiệm giữ gìn, bảo quản tránh để hiện vật bị hư hỏng, thất lạc và báo cáo Bộ trưởng Bộ VHTTDL phương án bảo vệ và phát huy giá trị những hiện vật đó.
Sau khi kết thúc đợt khai quật, Sở VHTTDL tỉnh Thanh Hóa và Viện Khảo cổ học phải có báo cáo sơ bộ và đề xuất phương án quản lý, bảo vệ khu vực đã khai quật trong thời gian chậm nhất 01 (một) tháng và báo cáo khoa học trong thời gian chậm nhất 1 năm, gửi về Bộ VHTTDL. Trước khi công bố kết quả của đợt khai quật khảo cổ, cơ quan được cấp giấy phép trao đổi, thống nhất với Cục Di sản văn hóa.
Trước đó, Bộ VHTTDL cho phép Sở VHTTDL tỉnh Thanh Hóa phối hợp với Viện Khảo cổ học tiến hành khai quật khảo cổ tại khu vực bên trong Thành nội (trung tâm) Di sản văn hóa thế giới Thành Nhà Hồ. Thời gian khai quật từ ngày 19/3/2021 đến ngày 31/12/2021. Diện tích khai quật là 17.000m2; trong đó, vị trí khu vực Thành nội là 15.000m2, vị trí Tây Bắc Thành nội là 2.000m2 .
Thành nhà Hồ (còn gọi là thành Tây Đô) ở xã Vĩnh Long và Vĩnh Tiến, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa, là một trong những công trình kiến trúc bằng đá độc đáo bậc nhất của Việt Nam và thế giới. Công trình được Hồ Quý Ly xây dựng vào năm 1397, từng được coi là kinh đô, trung tâm văn hóa chính trị xã hội của nước Đại Ngu dưới triều Hồ.
Ngày 27/6/2011, tại Kỳ họp lần thứ 35 của Ủy ban Di sản Thế giới ở Paris, Cộng hòa Pháp, Ủy ban Di sản Thế giới đã chính thức quyết định đưa Di tích Thành Nhà Hồ vào Danh mục Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới./.
