Tháp Chăm Phú Diên từng chìm dưới lòng đất một cách bí ẩn.
TPO - Tháp Chăm Phú Diên (huyện Phú Vang, tỉnh TT-Huế) là công trình kiến trúc Chăm pa cổ đại được phát hiện mới nhất cho tới nay ở nước ta. Trước khi xuất lộ và được khai quật, công trình chìm dưới lòng đất hàng nghìn năm một cách bí ẩn.
Vào tháng 4/2001, trong lúc đào đất khai thác quặng ti tan tại vùng đồi cát thôn Mỹ Khánh (xã Phú Diên, huyện Phú Vang, tỉnh TT-Huế), các công nhân thuộc công ty Khoáng sản TT-Huế bất ngờ phát hiện một công trình bằng gạch cổ xưa mang kiến trúc khác lạ nằm sâu dưới lòng đồi cát ven biển.
Qua khai quật, một công trình kiến trúc Chăm pa cổ xưa đã xuất lộ. Theo các nhà nghiên cứu, khảo cổ học, ngôi tháp cổ ở Phú Diên thuộc dạng tháp lùn trong nghệ thuật kiến trúc tháp Chăm.
Còn Bảo tàng Lịch sử TT-Huế cho hay, tháp Chăm Phú Diên là một trong những kiến trúc tháp có niên đại sớm nhất trong lịch sử kiến trúc tháp Chăm, được xây dựng vào thế kỷ VIII, thuộc nhóm tháp khởi đầu của kiến trúc tôn giáo khi chuyển sang xây dựng bằng chất liệu bền vững.
Đáng chú ý, tháp Chăm Phú Diên nằm thấp hơn mực nước biển 3 - 4 mét, sâu dưới lòng cồn cát từ 5 - 7 mét và chỉ cách mép nước biển 120 mét.
So với các tháp Chăm còn tồn tại ở Việt Nam, vị trí tọa lạc của tháp Phú Diên nằm cạnh bờ biển, sâu dưới lòng đất là một điều đặc biệt. Trong khi, phần lớn các tháp Chăm khác tại Việt Nam đều nằm trên các đỉnh đồi và cách xa bờ biển.
Lối dẫn từ đồi cát đi xuống ngọn tháp nằm lõm phía dưới
Tháp có bốn cửa, gồm một cửa chính và ba cửa còn lại là cửa giả. Trong lòng tháp có một Yoni (sinh thực khí nữ) bằng đá hình vuông, ở giữa còn một cái gờ hình tròn là chân đế cho một Linga (sinh thực khí nam).
Cấu trúc còn lại của tháp Phú Diên gồm phần móng tháp, đế tháp, chân tháp, thân tháp, diềm mái và lòng tháp. Mặt bằng lớp dưới cùng của tháp dài 8,22 mét, rộng 7,12 mét. Phần trang trí ở chân tháp có hình người, những viên gạch nung xen kẽ ngang dọc.
Dù trải qua hàng thế kỷ, đến nay ngôi tháp vẫn giữ được màu gạch đỏ hồng đẹp mắt. Các mẫu gạch đều xốp, có kích thước không đều. Theo nghiên cứu khoa học, gạch xây tháp làm bằng đất sét, chỉ nung ở nhiệt độ thấp dưới 800 - 900 độ C. Khi dựng tháp, người xưa đã ghép bằng kỹ thuật mài chập với nhớt cây ô dước và nước tạo sự kết dính. Tháp là công trình kiến trúc văn hóa Chămpa còn nguyên vẹn nhất kể từ khu vực bắc Hải Vân trở ra.
Ngày nay, trong phạm vi di tích, cơ quan chức năng đã tiến hành các biện pháp bảo vệ tháp cổ như xây dựng nhà che mưa nắng, khoanh vùng, dựng nhiều cột gỗ chống nghiêng đổ, xây đê bao, trồng cây xanh ngăn cát bay vùi lấp và chặn nước xói mòn.
Tháng 12/2001, tháp Chăm Phú Diên được công nhận là Di tích văn hóa lịch sử quốc gia. Từ đó, di tích trở thành điểm tham quan của du khách, người dân và cũng là địa chỉ nghiên cứu của giới khoa học.
TPO - Màn rước kiệu nữ tướng trẻ của thôn Yên Tàng (xã Bắc Phú) thu hút sự quan tâm của người dân, du khách thập phương trong lễ khai Hội Gióng đền Sóc diễn ra sáng 27/1 (mùng 6 Tết Nguyên đán) tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt đền Sóc (huyện Sóc Sơn, TP. Hà Nội).
TPO - Làng Bảo Hà, xã Đồng Minh (Vĩnh Bảo, Hải Phòng) nổi tiếng với nghề tạc tượng gỗ truyền thần. Ngôi làng truyền thống này còn lưu giữ, thờ tượng Đức Linh Lang Đại Vương, pho tượng gỗ có thể đứng lên, ngồi xuống một cách nhẹ nhàng, khoan thai.
TPO - Sáng 2/2, tỉnh Bắc Giang tổ chức Lễ khai hội xuân Tây Yên Tử và Tuần Văn hóa - Du lịch năm 2023. Đặc biệt, chương trình có rước mộc bản “Cư trần lạc đạo phú” là di sản tư liệu thế giới từ chùa Vĩnh Nghiêm lên Tây Yên Tử.
TPO - Sau hơn 1 tháng học tập, lớp truyền dạy các điệu múa truyền thống của đồng bào Cơ Tu, do Phòng VH-TT huyện Nam Đông (tỉnh TT-Huế) phối hợp với xã Thượng Lộ tổ chức, đã bế giảng và trao chứng nhận hoàn thành khóa học.
TPO - Với những nghi thức đặc sắc, độc đáo, lễ rửa làng của dân tộc Lô Lô (thôn Sảng Pả A, thị trấn Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang) không chỉ là một sự kiện mang tính tín ngưỡng dân gian mà còn là nét đẹp văn hóa được lưu truyền từ đời này tới đời khác của đồng bào nơi đây.
TPO - Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Gia Lai đã có văn bản gửi UBND các huyện, thị xã, thành phố về việc hướng dẫn triển khai thực hiện xóa mù chữ cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) của Tiểu dự án 1 - Dự án 5 thuộc Quyết định số1719/QĐ-TTg.
TPO - Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch (VHTTDL) vừa có quyết định về việc tổ chức xây dựng và nhân rộng mô hình bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống của dân tộc Khơ Mú, tỉnh Điện Biên gắn với xây dựng nông thôn mới.
TPO - Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Ban Dân vận Trung ương vừa phối hợp với tỉnh Lâm Đồng vừa tổ chức Hội thảo “Rà soát thực trạng những vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo đặt ra tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi và giải pháp can thiệp, hỗ trợ nâng cao chất lượng đời sống vật chất, tinh thần của phụ nữ DTTS theo tôn giáo".
TPO - Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hoá vừa cho ý kiến vào Đề án “Bảo tồn tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Thanh Hoá đến năm 2030”.
TPO - Sáng 10/12, huyện Mèo Vạc tổ chức khai mạc Ngày hội Văn hóa dân tộc Lô Lô năm 2022. Đây là một trong những hoạt động tiêu biểu chào mừng Kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập huyện (15/12/1962 – 15/12/2022).
TPO - Chào mừng kỷ niệm 17 năm ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23/11, Sở Văn hóa-Thông tin và Du lịch Lạng Sơn tổ chức khai mạc triển lãm chuyên đề “Giới thiệu, trình diễn di sản văn hoá các dân tộc Nùng, Tày, Dao tỉnh Lạng Sơn”.
