Tháp Chăm Phú Diên từng chìm dưới lòng đất một cách bí ẩn.
TPO - Tháp Chăm Phú Diên (huyện Phú Vang, tỉnh TT-Huế) là công trình kiến trúc Chăm pa cổ đại được phát hiện mới nhất cho tới nay ở nước ta. Trước khi xuất lộ và được khai quật, công trình chìm dưới lòng đất hàng nghìn năm một cách bí ẩn.
Vào tháng 4/2001, trong lúc đào đất khai thác quặng ti tan tại vùng đồi cát thôn Mỹ Khánh (xã Phú Diên, huyện Phú Vang, tỉnh TT-Huế), các công nhân thuộc công ty Khoáng sản TT-Huế bất ngờ phát hiện một công trình bằng gạch cổ xưa mang kiến trúc khác lạ nằm sâu dưới lòng đồi cát ven biển.
Qua khai quật, một công trình kiến trúc Chăm pa cổ xưa đã xuất lộ. Theo các nhà nghiên cứu, khảo cổ học, ngôi tháp cổ ở Phú Diên thuộc dạng tháp lùn trong nghệ thuật kiến trúc tháp Chăm.
Còn Bảo tàng Lịch sử TT-Huế cho hay, tháp Chăm Phú Diên là một trong những kiến trúc tháp có niên đại sớm nhất trong lịch sử kiến trúc tháp Chăm, được xây dựng vào thế kỷ VIII, thuộc nhóm tháp khởi đầu của kiến trúc tôn giáo khi chuyển sang xây dựng bằng chất liệu bền vững.
Đáng chú ý, tháp Chăm Phú Diên nằm thấp hơn mực nước biển 3 - 4 mét, sâu dưới lòng cồn cát từ 5 - 7 mét và chỉ cách mép nước biển 120 mét.
So với các tháp Chăm còn tồn tại ở Việt Nam, vị trí tọa lạc của tháp Phú Diên nằm cạnh bờ biển, sâu dưới lòng đất là một điều đặc biệt. Trong khi, phần lớn các tháp Chăm khác tại Việt Nam đều nằm trên các đỉnh đồi và cách xa bờ biển.
Lối dẫn từ đồi cát đi xuống ngọn tháp nằm lõm phía dưới
Tháp có bốn cửa, gồm một cửa chính và ba cửa còn lại là cửa giả. Trong lòng tháp có một Yoni (sinh thực khí nữ) bằng đá hình vuông, ở giữa còn một cái gờ hình tròn là chân đế cho một Linga (sinh thực khí nam).
Cấu trúc còn lại của tháp Phú Diên gồm phần móng tháp, đế tháp, chân tháp, thân tháp, diềm mái và lòng tháp. Mặt bằng lớp dưới cùng của tháp dài 8,22 mét, rộng 7,12 mét. Phần trang trí ở chân tháp có hình người, những viên gạch nung xen kẽ ngang dọc.
Dù trải qua hàng thế kỷ, đến nay ngôi tháp vẫn giữ được màu gạch đỏ hồng đẹp mắt. Các mẫu gạch đều xốp, có kích thước không đều. Theo nghiên cứu khoa học, gạch xây tháp làm bằng đất sét, chỉ nung ở nhiệt độ thấp dưới 800 - 900 độ C. Khi dựng tháp, người xưa đã ghép bằng kỹ thuật mài chập với nhớt cây ô dước và nước tạo sự kết dính. Tháp là công trình kiến trúc văn hóa Chămpa còn nguyên vẹn nhất kể từ khu vực bắc Hải Vân trở ra.
Ngày nay, trong phạm vi di tích, cơ quan chức năng đã tiến hành các biện pháp bảo vệ tháp cổ như xây dựng nhà che mưa nắng, khoanh vùng, dựng nhiều cột gỗ chống nghiêng đổ, xây đê bao, trồng cây xanh ngăn cát bay vùi lấp và chặn nước xói mòn.
Tháng 12/2001, tháp Chăm Phú Diên được công nhận là Di tích văn hóa lịch sử quốc gia. Từ đó, di tích trở thành điểm tham quan của du khách, người dân và cũng là địa chỉ nghiên cứu của giới khoa học.
TP - Nhiều năm qua, bà Triệu Thị Bình ở Tổ dân phố Đoàn Kết, thị trấn Tây Yên Tử, huyện Sơn Động (Bắc Giang) bền bỉ giữ và truyền dạy thêu trang phục truyền thống của người Dao cho thế hệ trẻ.
TP - Khi tiết trời sang thu (độ tháng 8 âm lịch), đồng bào các dân tộc Tày, Nùng ở xứ Lạng lại lên rừng hái trám. Sau đó, người dân địa phương đã kết hợp tài tình giữa quả trám và gạo nếp để tạo nên món xôi trám có hương vị thơm ngon, béo ngậy.
TPO - Bộ Giáo dục và đào tạo vừa ban hành hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2022-2023 đối với giáo dục dân tộc. Theo đó, Bộ Giáo dục và đào tạo yêu cầu các Sở Giáo dục và đào tạo nâng cao chất lượng giáo dục vùng dân tộc thiểu số và miền núi.
TPO - Liên hoan thiếu nhi tiêu biểu các dân tộc toàn quốc lần IV, năm 2022 là kỳ liên hoan đầu tiên tập hợp được đầy đủ 54 dân tộc anh em trên toàn quốc.
TPO - Cao Bằng là một tỉnh giàu truyền thống cách mạng, có nhiều dân tộc anh em cùng chung sống, mỗi dân tộc trên địa bàn tỉnh đều có những di sản văn hóa riêng rất phong phú và độc đáo. Đến dự Đại hội Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Cao Bằng lần thứ XV, các chàng trai, cô gái người dân tộc thiểu số đã khoác lên những bộ váy, áo cũng như khăn mũ đội đầu rực rỡ, riêng có của quê hương mình.
TPO - Ngày 18/9, Thành Đoàn – Hội LHTN Việt Nam TP Đà Nẵng phối hợp Sở TN&MT tổ chức Ngày hội “Thanh niên Tôn giáo cùng hành động vì môi trường” năm 2022.
TPO - Hôm 7/9 (tức 12/8 âm lịch), Trung tâm Văn hóa tỉnh Lạng Sơn phối hợp với Hội Bảo tồn dân ca tỉnh, tổ chức chương trình giao lưu hát dân ca nhân dịp hội Háng Pỉnh (hội bánh nướng) tại khuôn viên tượng đài đồng chí Hoàng Văn Thụ, phường Chi Lăng, thành phố Lạng Sơn.
TPO - Tổng đạo diễn Lê Hải Yến vừa thông báo con số gần 3.000 người, trong đó 2.022 bà con tham gia biểu diễn trong lễ hội Mường Lò và đón bằng di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại: Nghệ thuật xòe Thái.
TPO - Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Yên Bái lần thứ XV, nhiệm kỳ 2022 – 2027 có tới 107/220 đại biểu người dân tộc thiểu số, chiếm 48,6% tổng số đại biểu tham dự đại hội.
