Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm 2023 sẽ diễn ra từ ngày 1 đến 7-10 tại 51 tỉnh thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Mục tiêu của chương trình là tăng cường các hoạt động cung cấp dịch vụ về làm mẹ an toàn (chăm sóc trước, trong và sau sinh cho bà mẹ và trẻ sơ sinh), đặc biệt cho những người dễ tổn thương, người có hành vi nguy cơ cao, người dân sống ở vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số nhằm giảm tai biến sản khoa, giảm tử vong mẹ và tử vong sơ sinh.
Ông Trần Đăng Khoa, Phó Vụ trưởng Vụ Sức khỏe - Bà mẹ trẻ em (Bộ Y tế), thông tin công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh ở Việt Nam còn nhiều thách thức. Tỉ suất tử vong sơ sinh là 1/1000 trẻ đẻ sống tại Việt Nam, tương ứng số trẻ sơ sinh tử vong trong 1 ngày là 39 trẻ.
Theo ước tính của các tổ chức Liên hợp quốc, tỉ suất tử vong sơ sinh trên 1.000 trẻ đẻ sống ở Việt Nam đã giảm, năm 2021 ở mức 9,96‰. Chỉ số tử vong trẻ em dưới 5 tuổi ở Việt Nam ở mức 18,9‰; dưới 1 tuổi là 12,1‰. Tuy nhiên, con số này còn cao so với một số nước cùng mức thu nhập. Chẳng hạn, tại Thái Lan, chỉ số tử vong trẻ em dưới 5 tuổi là 8‰. Với các nước phát triển, tỉ số này chỉ ở mức 1-2‰.
Phó Vụ trưởng Vụ Sức khỏe - Bà mẹ trẻ em thông tin thêm, vùng dân tộc thiểu số, chỉ số tử vong trẻ cao gấp khoảng 7 lần so với thành thị; tỉ suất tử vong trẻ dưới 1 tuổi ở nông thôn cao hơn gấp 2 lần so với thành thị. Bên cạnh đó, tình trạng tử vong mẹ ở vùng sâu vùng xa, miền núi khó khăn cũng cao gấp hơn 3 lần thành phố.
“Nếu được chăm sóc, dinh dưỡng tốt thì tỉ suất tử vong ở trẻ sơ sinh sẽ giảm thêm khoảng 30% trong một vài năm tới. Hiện ngành y tế đang cố gắng áp dụng các biện pháp can thiệp để giảm chỉ số này”, ông Khoa nói.
Một số nguyên nhân tồn tại dẫn đến tình trạng trên được các chuyên gia chỉ ra là do thiếu trầm trọng nhân lực; cán bộ chuyên môn sản, nhi, gây mê hồi sức rất thiếu. 30% bác sĩ đa khoa đang làm công tác chăm sóc sản khoa, nhi khoa tuyến huyện; cơ sở vật chất, trang thiết bị thiếu, năng lực cấp cứu sản khoa, sơ sinh còn hạn chế ở vùng khó khăn. Công tác duy trì đội ngũ cô đỡ thôn, bản gặp khó khăn do không còn được hưởng trợ cấp như trước đây gây khó khăn trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh. Điển hình, ở tỉnh Tuyên Quang, có 250 cô đỡ thôn bản/y tế thôn bản cho 46 xã vùng sâu, vùng xa, nhưng hiện chỉ còn 7 cô đỡ thôn bản còn hoạt động.
