Mùa lên nương tuốt “ngọc trời” ở vùng cao Quảng Ngãi. Ảnh: Nguyễn Ngọc
TPO - Thời điểm này cũng là lúc bà con đồng bào ở các huyện miền núi Sơn Hà, Sơn Tây, Trà Bồng… (Quảng Ngãi) đang bước vào vụ thu hoạch lúa rẫy. Những hạt lúa rẫy được gửi vào lòng đất, hút sương sa của trời, đơm bông kết thành những viên “ngọc trời” vàng óng, tỏa hương ngào ngạt khắp các triền núi.
Những ngày đầu đông, chúng tôi ngược huyện miền núi Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi ghé thăm bà con người đồng bào Cor ở thôn Trà Huynh, xã Hương Trà. Hai bên đường, giữa màu xanh trùng điệp của dãy Trường Sơn hùng vĩ là một màu vàng óng ả từ những đám rẫy lúa chín vàng rực. Trong cái nắng dịu nhẹ, bà con người Cor cùng nhau lên rẫy thu hoạch lúa, tiếng cười nói rộn ràng vang khắp cả một triền đồi.
Không như lúa nước ở đồng bằng, lúa rẫy sinh trưởng và phát triển theo lẽ tự nhiên của đất trời, mà không hề sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu. Vì vậy, sản lượng tuy không cao nhưng chất lượng gạo rất ngon. Khi nấu chín, hạt gạo sẽ nở to, dẻo, có vị ngọt, bùi, mùi thơm ngát rất đặc trưng của sản vật núi rừng. Vậy nên, lúa rẫy được xem là đặc sản của đồng bào thiểu số ở các huyện miền núi Quảng Ngãi.
Cũng như người Hrê, lâu nay người Cor vẫn giữ nghề trồng lúa rẫy truyền thống trên những triền đồi, núi dốc. Hằng năm cứ đến khoảng tháng 3 dương lịch, người dân bắt đầu đốt rẫy và đến tháng 4-5 bắt đầu gieo hạt. Đàn ông đi trước chọc lỗ, đàn bà đi sau bỏ hạt rồi lấp lại. Đến tầm tháng 10-11 thì thu hoạch. Năng suất lúa rẫy đạt từ 1,2-1,5 tạ/sào (diện tích 500m2/sào), năng suất bằng khoảng 1/4 so với lúa nước trồng ở đồng bằng.
Khi thu hoạch lúa rẫy, người dân sẽ dùng tay chọn tuốt những bông lúa chín bỏ vào chiếc gùi đeo bên hông, giữ lại những bông lúa còn xanh. Họ sẽ không dùng dao hay liềm để cắt như ở đồng bằng, vì họ quan niệm rằng sẽ làm "đau" những bông lúa.
Theo một số già làng ở thôn Trà Huynh, xã Hương Trà, huyện Trà Bồng, trước khi gieo hạt lúa rẫy, đồng bào sẽ làm một lễ cúng để cầu xin thần linh ban cho mùa màng tốt tươi, con chim, con chuột không phá hoại cây lúa của dân làng.
Đến thời gian lúa chín chuyển màu vàng óng trên khắp các triền đồi, báo hiệu mùa “ngọc trời” đã đến. Bà con tuốt vài nắm về giã gạo nấu cơm, chọn ngày “tốt” làm lễ cúng mừng lúa mới mời hàng xóm làng giềng đến chung vui bữa cơm đầu mùa rồi mới tuốt lúa đại trà. Lễ cúng mừng lúa mới cũng là để cảm ơn thần lúa đã mang tới cho những người con đồng bào mùa màng tốt tươi, có bát cơm no đầy.
Sau khi thu hoạch họ sẽ không quên chọn ra những hạt lúa khỏe mạnh nhất cất giữ làm giống cho mùa sau.
“Giữ cây lúa rẫy cũng là giữ linh hồn của người Cor, những ai là con cháu người Cor phải có trách nhiệm gìn giữ loại cây trồng truyền thống này. Vì vậy mà từ rất lâu đời cộng đồng người Cor luôn luôn giữ gìn các giá trị văn hóa truyền thống gắn với cây lúa rẫy này”, một già làng cho biết.
Lúa rẫy khi trổ hoa có mùi thơm rất đặc biệt và khi chín hạt lúa có hình to tròn. Ảnh: Nguyễn Ngọc
Những chiếc gùi sau khi đầy được bà con đưa lên cho vào bao và mang về nhà phơi khô. Ảnh: Nguyễn Ngọc
Một góc của thôn Trà Huynh, xã Sơn Trà, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi). Ảnh: Nguyễn Ngọc
TPO - Hàng trăm hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện Lạc Dương, Lâm Đồng được hỗ trợ vốn, kỹ thuật để khởi nghiệp trồng Atiso cùng một số loại cây khác. Sản phẩm làm ra được các doanh nghiệp liên kết bao tiêu nên thu nhập của nhiều hộ người K’Ho tăng cao.
TPO - Để đảm bảo công tác phòng, chống dịch trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, các tuyến phố dẫn vào Nhà thờ Lớn (Hà Nội) sẽ hạn chế tối đa người và phương tiện ra vào khu vực này trong ngày 24/12.
TPO - Lăng Tự Đức là một trong những công trình đẹp nhất của kiến trúc thời Nguyễn. Xung quanh lăng là đồi thông xanh mát, có sông, hồ uốn lượn hai bên.
TPO - Sau hơn 10 năm thực hiện Nghị định 05/2011/NĐ-CP về công tác dân tộc, chúng ta cần điều tra, nghiên cứu đánh giá một cách tổng thể, khách quan; từ đó kiến nghị giải pháp sửa đổi, bổ sung kịp thời các quy định hiện hành bảo đảm thống nhất, đồng bộ, hiệu lực hiệu quả, phù hợp với thực tiễn tổ chức thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc.
TPO - Hàng trăm giáo dân đến Nhà thờ gỗ Chính tòa Kon Tum (gọi tắt Chính tòa Kon Tum, tọa lạc ở thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum) trăm tuổi để mừng lễ Giáng sinh.
TPO - Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam vừa ký Quyết định công nhận thêm 23 hiện vật là bảo vật quốc gia bao gồm cả Cây hương chùa Tứ Kỳ, Lá đề chim phượng Hoàng thành Thăng Long, và nhiều hiện vật khác.
TPO - Tại sự kiện Ngày Quốc gia Việt Nam (30/12/2021), Việt Nam sẽ giới thiệu đến bạn bè quốc tế những hình ảnh đẹp nhất và kể một câu chuyện ngắn gọn về truyền thuyết “Con rồng cháu tiên” của Việt Nam. Chương trình giới thiệu những giai điệu đẹp, những điệu múa dân tộc đặc sắc cùng những trang phục thời trang ứng dụng được thiết kế từ thổ cẩm.
TPO - Ủy ban Dân tộc sẽ kịp thời đề xuất với các cơ quan có thẩm quyền về các giải pháp tháo gỡ khó khăn, khắc phục những tác động tiêu cực của dịch COVID-19 đối với đồng bào vùng dân tộc thiểu số.
TPO - Hội đồng Dân tộc tiếp tục nắm bắt, đánh giá tác động của dịch COVID-19 với đồng bào dân tộc thiểu số, xác định các nhiệm vụ trọng tâm vừa phát triển KT-XH vừa phòng chống dịch, bảo đảm an sinh xã hội.
TPO - Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Krông Pa (tỉnh Gia Lai) vừa tổ chức Hội nghị biểu dương 58 vị già làng, người có uy tín tiêu biểu trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện năm 2021.
