Trong quán nhỏ ở thị trấn Ea Súp (huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk), bên bếp than đỏ rực, bà Đàm Thị Luyến (trên 50 tuổi) tay thoăn thoắt lấy từng muôi bột đổ vào chiếc khuôn tròn có bọc vải trắng đặt trên một chiếc nồi hấp nghi ngút khói. Sau khi đậy vung chừng 2 phút, bánh chín, bà rải lớp nhân làm bằng thịt heo xay nhuyễn trộn mộc nhĩ đã được xào thơm, sau đó cuốn lại. Bà Luyến cho biết, gia đình có truyền thống bán bánh cuốn từ khi bà còn rất nhỏ. Để tráng những chiếc bánh nóng này, người Tày dùng loại gạo tẻ dẻo thơm đem ngâm nước, vo sạch rồi xay mịn. Bột nước dùng để làm bánh phải sánh mịn, không quá đặc cũng không quá loãng để khi tráng bánh được dẻo và dai.
Mỗi ngày, 3 giờ sáng, bà Luyến dậy lọ mọ nhóm bếp, ninh xương. Bà không thuê người, tự tay chuẩn bị các nguyên liệu rồi tráng bánh phục vụ khách ăn sáng. Mỗi sáng bà làm từ vài trăm cái trở lên. Nhiều hôm không đủ bán. “Tôi rất tự hào về món ăn truyền thống của quê hương. Bánh cuốn Cao Bằng có nhiều nguyên liệu rất đặc biệt so với bánh cuốn ở các vùng miền khác. Nhờ món ăn đặc sản mà bao năm qua vào đây lập nghiệp, tôi đã ổn định cuộc sống, nhà cửa khang trang”, bà chia sẻ.
Ngoài nhân thịt heo, còn có món bánh cuốn nhân trứng hết sức độc đáo được nhiều thực khách lựa chọn. “Trứng gà đập vào giữa khuôn bánh khi đang tráng bánh, đợi bánh chín cuộn lại bọc lấy trứng rồi múc ra bát. Khách gọi tới đâu làm tới đó, không cuốn từ trước, tùy theo nhu cầu của mỗi khách mà lòng đỏ trứng để nguyên hoặc đánh tan. Vì ăn nóng nên dù là bánh cuốn trứng không hề bị tanh”, bà Luyến nói.
Chị Nguyễn Thị Hương (thị trấn Ea Súp), khách hàng “ruột” chia sẻ: “Hầu như sáng nào tôi cũng ăn mà không ngán. Tôi thích vị nước dùng nóng hổi, vị thơm trái mắc mật muối chua cùng măng, đúng chuẩn vị đặc sản núi rừng Tây Bắc. Cái thú là vừa ăn vừa nhìn bàn tay thoăn thoắt của chủ quán tráng từng cái bánh nóng hổi, người ăn phải thưởng thức từ từ mới cảm nhận được hết vị thơm của gạo, cái dẻo, mềm của bánh nóng, ngọt của nước hầm xương, chua cay của măng ớt mắc mật.
Để thưởng thức, đảm bảo mùi vị chuẩn của món bánh cuốn Cao Bằng không phải quán nào cũng làm được. Phải tìm đúng quán người gốc Cao Bằng mới cảm nhận chuẩn hương vị truyền thống của dân tộc họ.
