Từ sáng sớm, bà con đồng bào dân tộc Thái ở các bản Yên Hòa, xã Mỹ Lý, huyện Kỳ Sơn, Nghệ An đã tất bật chuẩn bị những mâm cơm cúng tươm tất, đưa ra điểm trung tâm bản để làm lễ. Mâm cơm cúng với đủ các loại rau củ quả, lễ vật gắn với đời sống nông nghiệp lên tổ tiên để tỏ lòng biết ơn với đấng sinh thành, các ma bản, ma Mường, cũng như cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.
Nhanh tay chuẩn bị mâm cúng gồm có thịt gà tơ, cơm lam, đầu lợn, xôi nếp nương, bưởi, táo…, chị Lô Thị Ngần (trú bản Yên Hòa, xã Mỹ Lý) cho biết: “Các ngày lễ, Tết khác tùy theo điều kiện mà có thể tổ chức đơn giản. Riêng lễ Khàu Búa Sa thì phải tổ chức chỉn chu, đầy đủ, vì lễ cúng cho ông bà, tổ tiên mình, nếu sơ sài thì đó là người con bất hiếu. Vào những ngày này, tất cả mọi nhà ai cũng phải làm. Nếu trong một gia đình có nhiều anh em, nhưng đã tách ra ở riêng thì tất cả đều phải tổ chức lần lượt mỗi nhà một ngày”, chị nói.
Bà Cụt Thị Hương, Trưởng phòng Văn hóa thông tin huyện Kỳ Sơn cho hay: “Khàu Búa Sa là một trong 12 dịp lễ lớn của đồng bào dân tộc Thái ở miền Tây Nghệ An. Ðây cũng là dịp để quảng bá những nét văn hóa, phong tục tập quán tốt đẹp của đồng bào dân tộc Thái”.
Theo chị Ngần, mâm cúng Khàu Búa Sa thường có 3 mâm. Ngoài một mâm cúng chung được đặt tại ngôi đền bản, mỗi gia đình đều chuẩn bị 2 mâm cúng tại nhà. Một mâm dâng lên ông bà tổ tiên. Một mâm đặt ở ngoài sân dành cho những linh hồn không có người thân hương khói, không nơi nương tựa. Đây là phong tục truyền thống mà người Thái lưu truyền lại cho đến ngày nay.
Ông Lương Văn Bảy, Chủ tịch UBND xã Mỹ Lý cho biết, trước đây, lễ hội Khàu Búa Sa kéo dài trong 7 ngày mới kết thúc. Tuy nhiên, những năm trở lại đây, bà con tổ chức tiết kiệm, vui vẻ và rút ngắn thời gian còn một ngày.
 |
Mâm cơm cúng với đủ các loại rau củ quả, lễ vật gắn với đời sống nông nghiệp lên tổ tiên |
“Để tỏ lòng biết ơn đấng sinh thành, ngày 29/7 âm lịch hằng năm, các gia đình người Thái ở Nghệ An sẽ tổ chức lễ cúng, gọi là Khàu Búa Sa, (thường gọi là Tết hoa quả). Lễ Khàu Búa Sa được xem là dịp để gia đình, anh em sum họp, con cháu ở xa nhớ về báo hiếu với ông bà, cha mẹ và cũng là cơ hội để bạn bè, láng giềng thân thiết có dịp gần gũi, đoàn kết. Mỗi gia đình đều sẽ làm mâm cúng để cầu cho mưa thuận gió hòa, trong công việc làm ăn, kinh doanh được suôn sẻ và đặc biệt là thêm một mùa lúa mới bội thu”, ông Bảy chia sẻ.
