Ông Vi Thanh Tuấn (trú bản Kèo Lực 2, xã Phà Đánh, huyện Kỳ Sơn, Nghệ An) sở hữu bộ sách cổ được làm tinh xảo bằng lá cây. Bộ sách này viết bằng chữ Thái cổ và được nhiều thế hệ trong gia đình ông lưu giữ.

Bộ sách gồm 5 cuốn, có bìa được làm bằng gỗ, với các hình vẽ khác nhau. Theo ông Tuấn, những cuốn sách này đã có tuổi đời trên 200 năm.

Người xưa dùng vật nhọn khắc trên lá Pớ Lang rồi dùng một loại nước màu được làm từ vỏ và rễ cây quét lên một cách rất cầu kỳ. Những lá cây được dùng để viết sách dài 25cm, rộng 5cm được liên kết với nhau bằng một sợi dây gai.

Những cuốn sách được xem như cẩm nang, ghi chép lại những kinh nghiệm dân gian, phong tục tập quán về ma chay, cưới hỏi...của người Thái. “Đến giờ tôi cũng không đọc được. Trong vùng chỉ còn ông cố nhà tôi năm nay đã hơn 80 tuổi còn đọc được những cuốn sách này thôi”, ông Tuấn nói.

Theo ông Tuấn, trước kia trong bản có khá nhiều sách viết trên lá cây. Tuy nhiên, hiện chỉ còn 5 cuốn mà ông đang sở hữu.

Ông Tuấn mong muốn một ngày nào đó sẽ dịch bộ sách này ra tiếng Việt để con cháu người Thái có cơ hội tìm hiểu văn hóa của chính dân tộc mình xưa kia, đồng thời lưu truyền lại những giá trị đó cho các thế hệ sau.

Ông Lô Văn Liệu - Bí thư Đảng uỷ xã Mỹ Lý (huyện Kỳ Sơn) cho hay, trước đây, trên địa bàn xã cũng có nhiều người sở hữu những cuốn sách tương tự, song hiện đều đã bị thất lạc.

Trải qua bao thế hệ, một số cuốn sách đã bắt đầu bị gãy, hư hỏng.