Cúng cây “Pủ Xừa” của người Thái, Nghệ An

0:00 / 0:00
0:00
TP - Vào ngày 12 tháng 9 âm lịch hàng năm, người Thái ở xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu (Nghệ An) lại mổ gà cúng cây “Pủ Xừa” của bản. Đó là một gốc cây cổ thụ đã được làm lễ lựa chọn.

Theo các bậc cao niên ở xã Châu Tiến, tục thờ cây cổ thụ của bản (“Pủ Xừa”) có “từ lâu đời”. Cái cây không nhất thiết phải cao lớn, bề thế nhưng phải là cây thiêng. Quan niệm tín ngưỡng cho rằng, cái cây được thờ là nơi trú ngụ của thần linh cai quản hồn vía của cộng đồng.

Trong ngôn ngữ địa phương “Pủ” là ông, là cụ, chỉ những người đáng kính trọng, quyền uy. “Xừa” là áo, chiếc áo cũng là nơi trú ngụ của vía người.

Khi lập bản, để xác định cây “Pủ Xừa”, thầy mo phải làm lễ và ném thẻ tre hoặc đồng xu. Nếu một sấp, một ngửa là cây đã được thần linh chọn. Một số nơi dùng trứng luộc ném vào gốc cây. Nếu trứng vỡ cũng là tín hiệu cho thấy thần linh đã ưng thuận cái cây.

Cúng cây “Pủ Xừa” của người Thái, Nghệ An ảnh 1

Lễ cúng “Pủ Xừa” tại bản Bua, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, Nghệ An

Trong truyền thống của người Thái bản địa, tục thờ diễn ra vào lúc mùa màng đã thu hoạch vì thế có bản còn gọi là “Khàu Cắm”, lễ mừng lúa mới. Tại xã Châu Tiến có 5 bản người Thái làm lễ này. Riêng tại bản Bua, vào ngày cúng lễ, mỗi gia đình đều sắm mâm cỗ lên ngọn núi Tẻn Bỏ nơi có cây thị cổ thụ tập trung làm lễ. Có 3 mâm lễ chính được bày cạnh gốc cây.

Lễ vật có thủ lợn, thịt lợn, gà, xôi, rượu, vải thô. Ngoài ra, còn có một ché rượu cần. Cạnh mâm lễ chính của ban quản lý thôn bản là mâm lễ của các hộ gia đình trong cộng đồng.

Cúng cây “Pủ Xừa” của người Thái, Nghệ An ảnh 2

Người dân thắp hương cầu khấn dưới gốc “Pủ Xừa”

Bài cúng lễ cũng khá đơn giản và chỉ diễn ra trong khoảng 10 phút. Thầy mo gọi thần linh cai quản núi, hang Bua, cai quản hồn vía người trong bản đến thụ lộc và che chở cho người được bình an, mạnh khỏe. Vật nuôi không bị dịch bệnh, mùa màng tươi tốt, không gặp sâu bệnh.

Lễ cúng thường diễn ra cạnh gốc cây vào buổi sáng. Xong lễ, người dân bưng mâm lễ về tổ chức hội riêng của mỗi nhà. Lễ cúng “Pủ Xừa” hiện chưa được biết đến rộng rãi. Đây là nghi lễ tâm linh của người Thái ở Quỳ Châu (Nghệ An) còn giữ được nguyên bản, chưa bị lai tạp. Lễ chỉ diễn ra trong cộng đồng, làng bản người Thái.

Có 3 mâm lễ chính được bày cạnh gốc cây. Lễ vật có thủ lợn, thịt lợn, gà, xôi, rượu, vải thô. Ngoài ra, còn có một ché rượu cần. Cạnh mâm lễ chính của ban quản lý thôn bản là mâm lễ của các hộ gia đình trong cộng đồng.

MỚI - NÓNG
Màn rước nữ tướng 12 tuổi ở khai Hội Gióng
Màn rước nữ tướng 12 tuổi ở khai Hội Gióng
TPO - Màn rước kiệu nữ tướng trẻ của thôn Yên Tàng (xã Bắc Phú) thu hút sự quan tâm của người dân, du khách thập phương trong lễ khai Hội Gióng đền Sóc diễn ra sáng 27/1 (mùng 6 Tết Nguyên đán) tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt đền Sóc (huyện Sóc Sơn, TP. Hà Nội).

Có thể bạn quan tâm

Bà H’Rưm (giữa) thành thục các kỹ thuật dệt

Sợi dây kết nối các thế hệ

TP - Từ khi còn là những cô bé, 3 chị em H’Neo Bdap được mẹ truyền nghề dệt truyền thống. Giờ đây, chị em bà truyền lại cho con cháu ở buôn làng, góp phần bảo tồn văn hóa, giúp nhiều phụ nữ Êđê ổn định cuộc sống.
Hàng cây trang bên suối Tà Má thu hút khách đến tham quan du lịch dịp nở hoa. Ảnh: Trương Định

Đồng bào Bana hiến đất mở đường

TP - Nhằm tạo điều kiện cho giao thông đi lại thuận tiện hơn khi vào du lịch suối Tà Má và hướng đến mục tiêu phát triển du lịch cộng đồng, đồng bào Bana tại thôn Hà Ri, xã Vĩnh Hiệp, huyện Vĩnh Thạnh (Bình Định) đã tự nguyện hiến đất để mở rộng đầu tư xây dựng đường.
Mùa lễ hội của người Cơ Tu ở Đông Giang, Quảng Nam. Ảnh: Nguyễn Thành

Di sản hát lý của người Cơ Tu

TP - Nói lý - hát lý là nghệ thuật ứng khẩu trong sinh hoạt cộng đồng của người Cơ Tu hết sức độc đáo và ý nghĩa. Di sản phi vật thể quốc gia này được người dân gìn giữ, phát triển, hớp hồn du khách gần xa mỗi mùa lễ hội.
Cậu bé 7 tuổi nối dài thanh âm Gia Rai

Cậu bé 7 tuổi nối dài thanh âm Gia Rai

TP - Cậu bé người Gia Rai 7 tuổi, tay cầm 2 cái xập xèng (tiếng Gia Rai gọi là răng rai) vỗ nhịp nhàng hòa cùng nhịp chiêng của các nghệ nhân. Tiết mục biểu diễn đã mang đến sắc màu sinh động, thể hiện nét văn hóa truyền thống của dân tộc này.
Lễ rửa làng của người dân tộc Lô Lô

Lễ rửa làng của người dân tộc Lô Lô

TPO - Với những nghi thức đặc sắc, độc đáo, lễ rửa làng của dân tộc Lô Lô (thôn Sảng Pả A, thị trấn Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang) không chỉ là một sự kiện mang tính tín ngưỡng dân gian mà còn là nét đẹp văn hóa được lưu truyền từ đời này tới đời khác của đồng bào nơi đây.