Thầy giáo nào có lắm học trò đỗ trạng nguyên, tiến sĩ?

Giải thích Câu trả lời đúng là đáp án C: Thời xưa, Quốc Tử Giám được coi là trường học nơi tập trung anh tài của đất nước, đào tạo nên những bậc hiền tài phục vụ cho Giang Sơn Xã Tắc. Tuy nhiên vào thời Lê Sơ, đã từng có một người thầy tên Trần Ích Phát, dù khôgn đỗ đạt cao nhất nhưng đã đào tạo ra 74 tiến sĩ gồm 3 Trạng nguyên, 4 Bảng nhãn, 6 Thám hoa, 10 Hoàng giáp, 51 tiến sĩ.

Giải thích Câu trả lời đúng là đáp án C: Theo sách Đại Nam nhất thống chí, Trần Ích Phát sống vào thời Lê sơ của nhà Hậu Lê (1428-1527) nhưng hiện không rõ năm sinh và năm mất của ông.

Giải thích Câu trả lời đúng là đáp án A: Một điều đặc biệt nữa là phần lớn học trò của thầy Trần Ích Phát đều đỗ đạt khi còn rất trẻ. Trong đó, Vũ Kiệt đỗ trạng nguyên khi mới chỉ 21 tuổi, Trần Sùng Dĩnh 23 tuổi, Thân Cảnh Vân đỗ thám hoa khi mới 25 tuổi.

Giải thích Câu trả lời đúng là đáp án C: Trong số các trạng nguyên nổi tiếng của lịch sử nước ta, Vũ Kiệt là một trạng nguyên đặc biệt. Sau khi đỗ trạng bằng bài văn luận về phòng chống tham nhũng xuất chúng, ông được triều đình cho vinh quy bái tổ, rồi làm quan. Được vài năm làm quan, bỗng dưng chán cảnh quan trường, ông đi tu. Nhưng tiếc tài ông, một người đẹp đã cảm hóa ông trở lại cuộc đời làm quan cống hiến cho đất nước. Ngày mồng 7 tháng 4 năm Nhâm Thìn (1472), tại kỳ thi Đình, vua Lê Thánh Tông ra đề thi hỏi về sách lược “Đế vương trị quốc”. Bài văn sách thi đình của Vũ Kiệt được chấm xuất sắc và được vua chấm làm Trạng nguyên. Bài văn đình đối có nhiều vấn đề. Đề cập đến việc phòng, chống tham nhũng, vua Lê Thánh Tông hỏi: Trẫm lo lắng cho cái thói tham lam làm đổi thay phong tục, nên đặt chức đình úy để xét tra những điều gian dối của bọn quan lại, thưởng người liêm khiết để khuyến khích làm việc tốt. Thế nhưng, người có chức vị vẫn không trong sạch, gió thổi bóng theo. Bọn quan lại nhỏ tự làm những điều ô nhục, ngày càng tràn lan. Dân càng nghèo mà đóng góp ngày càng lắm, pháp luật càng nghiêm mà kẻ gian ngày càng nhiều. Việc quân cơ, việc chính sự biến đổi rối rắm. Của cải xuất kho lại rơi vào tay bọn tham nhũng, thật chẳng có lúc nào mà quá như lúc này. Hãy nêu lên cái nguyên nhân sinh ra những tệ hại ấy và bằng cách nào để sửa đổi và có tin là sửa đổi được không? Vũ Kiệt phân tích rất cặn kẽ. Và đây là những ý chính: “Thần cho rằng câu hỏi của bệ hạ là muốn để tâm làm trong sạch mọi dòng vẩn đục và mong muốn các quan noi theo đó để làm chuẩn mực. Thần nghe lời giải thích trong kinh Xuân Thu “sự thành bại của quốc gia là xuất phát từ sự trung thực hay gian tà của các quan… Quan lại thất đức, việc ăn hối lộ được đưa ra ánh sáng thì thói tham lam không thể phát triển mãi được.

Giải thích Câu trả lời đúng là đáp án A: Sách Đại Nam nhất thống chí cho biết Trần Ích Phát sinh ra trong một gia đình nông dân bình thường chưa từng có ai đỗ đại khoa. Ông sinh và mất năm nào cũng chưa xác định rõ được. Nhưng dựa trên nhiều tài liệu đối sánh có thể biết rằng ông sống vào thời vua Lê Thánh Tông (thế kỷ XV). Trần Ích Phát rất thông minh, từng nổi danh thần đồng, kinh sách chỉ cần đọc qua một lần là thuộc. Ông dốc chí theo đuổi con đường khoa bảng. Nhưng số phận ông thật không may mắn. Ông lận đận trong thi cử, chỉ đỗ đầu kỳ thi Hương. Sau đó, ông trở về quê mở trường dạy học. Hay tin ông dạy học, nhiều trò từ khắp nơi đến xin học.

Giải thích Câu trả lời đúng là đáp án B: Theo Thư tịch cổ về khoa cử Nho học ở nước ta thời phong kiến, cả nước có 56 Trạng nguyên. Dưới thời vua Lê Thánh Tông trị vì (1460 - 1497), cả nước ta có 9 Trạng nguyên; 10 Bảng nhãn; 10 Thám hoa; 146 Hoàng giáp; 136 Tiến sĩ. Trong số đó, học trò của thầy Trần Ích Phát có đến 3 người đỗ Trạng nguyên; 4 người đỗ Bảng Nhãn; 6 người đỗ Thám Hoa; 10 người đỗ Hoàng Giáp; 51 người đỗ Tiến sĩ.

Giải thích Câu trả lời đúng là đáp án D: Tuy không có học vị tiến sĩ nhưng bằng sự tự học và thực tài của mình, nhà giáo Trần Ích Phát đã cống hiến cho đất nước gần 70 nhân tài có học vị từ tiến sĩ trở lên. Ông đã được vua Lê Thánh Tông trọng vọng phong chức là Đông các đại học sĩ, ngang hàng với những bậc Tam khôi, tiến sĩ đương thời. Ông qua đời khi tròn 100 tuổi. Vua Lê Thánh Tông khi còn đang là Hoàng tử đã biết và mến mộ tiếng tăm của thầy đồ Trần Ích Phát. Vì vậy, sau này khi lên làm vua, Lê Thánh Tông đã trọng dụng ông. Trần Ích Phát được vua đặc cách ngang hàng với Tiến sĩ, phong cho ông chức Giám sát Ngự sử. Sau, ông lại được thăng lên chức Hiến sát sứ rồi Đông các Đại học sĩ. Trần Ích Phát khởi nghiệp làm thầy đồ dạy học rất thành công, rồi sau đó được vua trọng dụng làm quan. Sự nghiệp dạy học của thầy đáng để hậu thế soi gương, khâm phục.