PhimMùi cỏ cháy ra mắt khán giả năm 2011, tái hiện hình ảnh hào hùng của tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Phim do đạo diễn Nguyễn Hữu Mười thực hiện, với kịch bản của nhà biên kịch - nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm. Mùi cỏ cháytừng được Tổng cục Chính trị thuộc Bộ Quốc phòng tặng bằng khen cho phim hay nhất về đề tài chiến tranh.
Trong chương trình truyền hình tối 1/3, đạo diễn Nguyễn Hữu Mười hiếm hoi xuất hiện trước khán giả. Ông cùng các diễn viên chính chia sẻ kỷ niệm sâu sắc về phim.
  |
| Đạo diễn Nguyễn Hữu Mười và diễn viên Thanh Sơn, Lê Văn Thơm. |
Mùi cỏ cháy được kể từ ký ức của nhân vật Hoàng (đạo diễn Nguyễn Hữu Mười đóng) xen kẽ giữa cuộc sống hiện tại của anh với quá khứ chiến tranh. Phim kể về hành trình ra đi bảo vệ Tổ quốc tại Thành cổ Quảng trị năm 1972 của bốn nam sinh viên tên Hoàng, Thành, Thăng và Long.
Đạo diễn, NSƯT Hữu Mười cho biết nhiều diễn viên đến ứng tuyển nhưng Thanh Sơn, Tô Dũng và Lê Văn Thơm sáng giá hơn cả. Diễn viên Lê Văn Thơm được nhận vai khi còn là sinh viên Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội. Anh cho biết lúc nhận vai vui đến mức mất ngủ.
Trong số các diễn viên chèo đến dự tuyển, đạo diễn cho biết khi vào "chung kết" chỉ có hai người. Ông rất thích Lê Văn Thơm nên quả quyết: "Phải là Thơm chứ không phải ai khác. Tất cả nét diễn của Thơm trong vai Thành đều làm tôi mãn nguyện", đạo diễn Hữu Mười nói.
Diễn viên Thanh Sơn kể anh được giảng viên Lê Mạnh Hùng giới thiệu với đạo diễn Nguyễn Hữu Mười. Theo quy định, sinh viên chỉ được đóng phim sau năm hai đại học. Nhờ sự can thiệp của đạo diễn, anh mới có cơ hội tham gia.
  |
| Bốn diễn viên chính trong phim. |
Thời gian quay Mùi cỏ cháy kéo dài hơn dự kiến. Những cảnh quay đầu tiên được thực hiện ở Hà Nội. Các diễn viên trẻ vừa học, vừa quay phim, mỗi ngày xe của đoàn phim di chuyển khoảng 120 km.
Bộ phim được xây dựng từ những câu chuyện có thật, chất liệu kịch bản là dòng thư, nhật ký của người lính. Đạo diễn Hữu Mười kể: "Tôi vào Quảng Trị, đọc gần như toàn bộ những bức thư, cuốn nhật ký Mãi mãi tuổi 20 (tên biên tập cuốn nhật ký chép tay Chuyện đời của liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc). Khi thấy một chi tiết hay, tôi đánh dấu lại và tìm cách đưa vào phim".
Trong phim có chi tiết xoay quanh hai người lính, một người mù, một người hỏng tay. Khi địch tấn công, người lính mù cầm sẵn lựu đạn, còn người hỏng tay nhưng mắt sáng ném về các phía để chiến đấu. Đó là câu chuyện có thật trong trận chiến.
Quá trình làm phim về chiến tranh gặp nhiều khó khăn, nhất là về kinh phí. Một số cảnh không thể đưa lên phim vì không có chi phí thực hiện.
Mùi cỏ cháy tham dự Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17 tại Phú Yên và đoạt giải Bông sen Bạc. Phim tiếp tục giành Cánh diều Vàng năm 2011. Năm 2013, phim vượt qua 20 tác phẩm khác để đại diện Việt Nam tham dự Oscar.
