Bà H'Wik giữ thói quen hằng ngày ngồi dệt vải |
Bà H’Wik Niê (buôn Bling, xã Cư M'gar, huyện Cư M'gar, tỉnh Đắk Lắk) năm nay hơn 60 tuổi. Sản phẩm đầu tay của bà là chiếc địu dài 6m được giữ như một vật kỷ niệm, vì phải mất hai năm mới hoàn thành.
Bà H’Wik cho biết, ngày đó, vừa học dệt vừa tìm nguyên liệu mất nhiều thời gian. Để có chỉ dệt, bà phải tự trồng và thu hoạch bông, kéo sợi thành chỉ. Ngày đó, bà phải lên rừng để tìm cây krum (cách gọi của đồng bào Êđê) làm màu đen cho chỉ vì thổ cẩm của người Êđê màu đen là chủ đạo, và tìm các loại cây khác để tạo chỉ nhiều màu sắc dệt hoa văn.
Hiện nay, chỉ công nghiệp đa dạng màu sắc nên dệt vải không mất nhiều thời gian |
Đối với đồng bào Êđê, dệt thổ cẩm không những phục vụ gia đình, mà còn thể hiện sự đảm đang, nét đẹp của người phụ nữ.
Theo bà H'Wik, hiện nay các sợi chỉ bông được thay thế bằng chỉ công nghiệp, đa dạng màu sắc, nên dệt vải đỡ vất vả và không tốn thời gian như trước. Với tay nghề thành thạo, bà làm ra sản phẩm thổ cẩm ưng ý trong vòng một tuần.
Bảo tồn và phát huy nghề dệt thổ cẩm truyền thống không chỉ góp phần gìn giữ biểu tượng văn hóa cổ truyền của người Ê Đê mà còn có ý nghĩa quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế, giúp địa phương giải quyết việc làm, tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân.
Ngoài dệt vải giỏi, bà H’Wik là một người ủ rượu cần có tiếng trong buôn nên được nhiều người tin tưởng đặt ủ rượu vào các dịp lễ, tết. “Gia đình có truyền thống làm rượu cần, từ nhỏ tôi được học và làm quen quy trình ủ rượu. Rượu cần chỉ cần ủ một tháng là có thể mang ra sử dụng, để càng lâu hương vị càng thơm, ngon”, bà H’Wik chia sẻ.
Bà H'Wik mua lại bộ chén đồng để đựng thức ăn và rượu cần cúng dâng lên thần linh |
Say mê với văn hóa truyền thống, bà mua lại một bộ chén đồng 11 cái, có kích thước khác nhau. Trong các lễ cúng của đồng bào Êđê, bà dùng nó để đựng thức ăn và rượu cần dâng lên thần linh.
Bà giữ 2 chiếc ché cổ của bố mẹ để lại hơn 50 năm nay |
Hiện gia đình bà có hai chiếc ché cổ được bố mẹ để lại hơn 50 năm nay. Theo bà H’Wik, đây cũng là những vật dụng truyền thống bà gìn giữ để truyền lại cho con cháu sau này. Giúp chúng trân trọng, tiếp tục lưu giữ nét đẹp văn hóa của dân tộc mình.