"Có những gam trầm nhưng có rất nhiều điểm sáng"
Ngày 1/11, tại phiên thảo luận về kinh tế xã hội, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa (đoàn Nam Định) đánh giá, công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế là điểm sáng nổi bật năm 2023 với rất nhiều chuyến thăm nước ngoài của các đồng chí lãnh đạo chủ chốt và nhiều đoàn lãnh đạo cấp cao quốc tế thăm Việt Nam.
Về thu ngân sách, mặc dù tỷ lệ giảm thu từ dầu thô khá cao (22,5%), nhưng theo bà Hoa, đây lại là tín hiệu tốt để tiến tới cơ cấu lại nguồn thu ngân sách nhà nước theo hướng bền vững hơn…
Về lĩnh vực xã hội, Việt Nam là 1 trong 7 quốc gia có thu nhập trung bình đạt nhiều tiến bộ nhất về đổi mới sáng tạo trong thập kỷ qua. Cùng với đó, công tác phòng, chống tội phạm nói chung và tội phạm kinh tế, tham nhũng nói riêng tiếp tục đạt nhiều kết quả tích cực. Thu hồi tài sản tham nhũng tăng trên 4.400 tỷ đồng so với cùng kỳ.
 |
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa (đoàn Nam Định). Ảnh: Như Ý |
Để góp phần hoàn thiện những giải pháp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp đánh giá, trong giai đoạn hiện nay, có thể nói doanh nghiệp gặp muôn vàn khó khăn.
Đại biểu dẫn chứng, 9 tháng đầu năm nay, cả nước có 135 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường; chỉ có 116 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, nhiều doanh nghiệp thua lỗ kéo dài.
Trước tình hình đó, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 41 về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân trong thời kỳ mới. Đáng lưu ý, theo bà Mai Thị Phương Hoa, Nghị quyết 41 đã đưa ra những chính sách mới, như: bên cạnh việc “lên án, ngăn chặn, kiên quyết xử lý doanh nhân, doanh nghiệp vi phạm đạo đức, văn hóa kinh doanh, vi phạm pháp luật” thì “cần bổ sung chế tài kinh tế phù hợp để xử lý vi phạm, không hình sự hóa quan hệ kinh tế… bảo đảm khuôn khổ pháp luật ổn định, đồng bộ, thống nhất, minh bạch, bình đẳng”.
“Chính sách này đã nhận được sự ủng hộ cao của cộng đồng doanh nghiệp, phần nào gỡ bỏ sự e ngại của doanh nghiệp”, bà Hoa cho hay.
Cần thêm những sản phẩm tín dụng đặc thù
Bên cạnh đó, đại biểu cũng cho rằng, doanh nghiệp vẫn còn những khó khăn, vướng mắc cần phải được tháo gỡ. Đáng lưu ý có những khoản nợ từ trước năm 2015. Hệ lụy của tình trạng này là kéo dài thời gian hoàn thành dự án, chậm đưa công trình vào khai thác, sử dụng, làm giảm hiệu quả đầu tư, ảnh hưởng lớn đến hoạt động của doanh nghiệp.
Cùng với đó, theo đại biểu, hoàn thuế là trách nhiệm của Nhà nước nhưng việc hoàn thuế có trường hợp rất chậm, doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn về thủ tục hành chính xuất phát từ các văn bản hướng dẫn nghiệp vụ.
“Trên thực tế, có doanh nghiệp đã phải than thở rằng: doanh nghiệp vi phạm về nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước thì bị xử lý nghiêm; nhưng doanh nghiệp bị nợ đọng vốn xây dựng cơ bản và bị “giam” tiền hoàn thuế giá trị gia tăng gây thiệt hại lớn thì chẳng biết kêu ai”, nhấn mạnh điều này, đại biểu đề nghị Chính phủ cần chỉ rõ nguyên nhân và có những giải pháp quyết liệt hơn để xử lý dứt điểm tình trạng nêu trên.
Đại biểu đoàn Nam Định cũng chỉ rõ vấn đề tín dụng doanh nghiệp gặp khó khăn, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa khó đáp ứng đầy đủ điều kiện vay vốn của các tổ chức tín dụng.
Mặc dù Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 02/2023 quy định tổ chức tín dụng cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ cho khách hàng gặp khó khăn, nhưng theo đại biểu, bên cạnh đó vẫn rất cần những thủ tục thông thoáng hơn và nghiên cứu thêm những sản phẩm tín dụng đặc thù, linh hoạt hơn cho loại hình doanh nghiệp này.
Về công tác thanh tra, kiểm tra của cơ quan quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp, bà Hoa cho rằng, trong một số trường hợp chưa thực sự hiệu quả để giúp doanh nghiệp phát hiện những sai phạm từ sớm, từ xa để kịp thời chấn chỉnh như: trốn thuế, trốn đóng bảo hiểm xã hội, vi phạm quy định về bảo vệ môi trường….
“Chúng tôi đề nghị các cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan thanh tra, kiểm tra cần tiếp tục đẩy nhanh hơn nữa tiến độ điều tra, truy tố, xét xử và xử lý dứt điểm các vụ án, vụ việc có liên quan để doanh nghiệp bị ảnh hưởng có thể được cơ cấu lại, sớm phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo công ăn việc làm cho người lao động và tiếp tục đóng góp cho xã hội”, đại biểu Hoa nêu.
