Điêu khắc gỗ là một trong những nghề thủ công truyền thống lâu đời của người Việt. Đặc biệt, vào thời Nguyễn, do nhu cầu trong việc xây dựng kiến trúc cung điện, các cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng và bài trí trong cung đình, đồ gia dụng gia tăng... nên đã tạo điều kiện cho nghề điêu khắc gỗ phát triển mạnh.

Mộc bản Triều Nguyễn là loại hình tài liệu đặc biệt về hình thức, nội dung và phương thức chế tác; là bản gốc của các bộ chính văn, chính sử nổi tiếng của Việt Nam được biên soạn, khắc in chủ yếu dưới Triều Nguyễn. Mộc bản được hình thành chủ yếu bằng kỹ thuật khắc ngược ký tự Hán Nôm trên gỗ để in ra sách được sử dụng phổ biến trong thời kỳ phong kiến và còn lưu giữ được đến ngày nay.

Với giá trị đặc biệt về nội dung, nghệ thuật chế tác, Mộc bản Triều Nguyễn đã được UNESCO công nhận là Di sản Tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới vào ngày 31/7/2009 và trở thành Di sản Tư liệu thế giới đầu tiên của Việt Nam.

Không gian tiếp khách trong ngôi nhà cổ dân gian truyền thống với điểm nhấn là chiếc trấn phong cùng bộ bàn ghế bành tượng, được khảm xà cừ ngũ sắc và cẩn đá màu tạo thành nét đẹp rất đặc trưng; Các hiện vật gắn với triết lý, châm ngôn về giáo dục, bồi dưỡng người hiền được thể hiện qua đề tài trang trí trên các hiện vật như trường kỷ, hoành phi, liễn đối, tranh thư pháp, án thư...

Một du khách dẫn con đến xem các hiện vật đứng trầm ngâm khá lâu.

Điêu khắc gỗ thời Nguyễn đã tạo nên một phong cách riêng biệt cùng kỹ thuật tinh xảo hiếm có. Vì thế, sự ảnh hưởng đó ít nhiều tác động đến tư tưởng để hình thành các sản phẩm dân gian. Thời kỳ này, Huế giữ vị thế là đầu tàu của nền nghệ thuật dân tộc, cả nghệ thuật cung đình cao sang quý phái và nghệ thuật dân gian sinh động, phong phú. Không gian tiếp khách trong ngôi nhà cổ dân gian truyền thống với điểm nhấn là chiếc trấn phong cùng bộ bàn ghế bành tượng, được khảm xà cừ ngũ sắc và cẩn đá màu tạo thành nét đẹp rất đặc trưng. Hiện vật trưng bày có mảng chạm khắc bài “Sơn cư thu minh” của Vương Duy và “Xuân sơn nguyệt dạ” của Vu Lương Sử (thời nhà Đường, Trung Quốc).

Một du khách đang ghi lại không gian tiếp khách được trang trí bởi đồ mộc thời Nguyễn.

Triển lãm về đồ gỗ thời Nguyễn là một trong các trưng bày hiếm hoi không chỉ của Bảo tàng Lịch sử TPHCM, mà còn đối với mọi bảo tàng ở Việt Nam cũng như trong khu vực. Bởi tính chất không bền bỉ, hay bị mối mọt và nguy cơ hỏa hoạn tàn phá nên nhiều tác phẩm gỗ cổ xưa không còn tồn tại hoặc ít giữ được vẻ nguyên vẹn, hoàn hảo.

Chiếc gối kê đầu thời Nguyễn khá bắt mắt, kiểu dáng có thể nói là đi cùng năm tháng. 150 hiện vật trong “Sắc mộc - Nghệ thuật điêu khắc gỗ thời Nguyễn” không chỉ hoàn hảo mà còn thể hiện rõ những câu chuyện lịch lý thú, những tư tưởng thẩm mỹ của thời đại, phản ánh rõ tay nghề và sự tỉ mẩn của nghệ nhân xưa.